Historia Katedry Ubioru Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi

Od początku istnienia Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi, to jest od roku 1945, jej jednym z najważniejszych wydziałów, był Wydział Włókienniczy, na którym kształcono projektantów tkanin dla polskiego przemysłu lekkiego.

W strukturze tego Wydziału funkcjonował Zakład Tkactwa i Tkaniny Odzieżowej – kierowany przez prof. Reginę Kańską – Piotrowską.

W roku akademickim 1953 – 54, w ramach tego Zakładu, wprowadzono pracownię Projektowania tkanin i odzieży, prowadzoną również przez prof. Reginę Kańską – Piotrowską. Wtedy to pojawił się zaczątek specjalizacji „projektowanie odzieży”.

W roku akademickim 1954 – 55, w strukturze Wydziału Włókienniczego zostaje stworzony Oddział Odzieży i Konfekcji oraz pracownia, Projektowanie Odzieży, Konfekcji, Dziewiarstwa – kieruje nimi prof. Regina Kańska – Piotrowska, a jej asystentką zostaje Wanda Borowska projektantka w Centralnym Laboratorium Przemysłu Odzieżowego w Łodzi.
Zaangażowanie Wandy Borowskiej przyniosło zmianę programową i jakościową specjalizacji projektowanie odzieży.

Od roku akademickiego 1955 – 56 Wanda Borowska, już na stanowisku wykładowcy, prowadzi samodzielnie Pracownię Projektowania Odzieży na Wydziale Wzornictwa Włókienniczego. Zostają ponad to wyodrębnione dla tej specjalizacji, takie przedmioty jak: Historia Ubioru, Kostiumografia, Materiałoznawstwo.

Rok akademicki 1957 – 58, przynosi zmiany w PWSSP w Łodzi. Uczelnia ma teraz tylko jeden Wydział Włókienniczy, w którego strukturze zostaje wyodrębnione Studium Odzieży, kierowane przez prof. Wandę Borowską.

W roku 1959-60 Studium Odzieży otrzymuje rozszerzoną nazwę Studium Odzieży, Galanterii i Grafiki Żurnalowej. Kieruje nim wciąż prof. Wanda Borowska. W tym okresie program Studium Odzieży unowocześnia się i zaczyna ewoluować w kierunku uwzględnienia w kształceniu wszystkich problemów projektowych wynikających z szeroko rozumianego pojęcia „ubiór”, a nie zawężania ich tylko do odzieży.
Rola prof. Wandy Borowskiej była tu znacząca, ponieważ to jej doświadczenie projektanckie nabyte w czasie pracy w Centralnym Laboratorium Przemysłu Odzieżowego pozwoliło wprowadzić właściwe zmiany programowe.

Od roku 1960 – 61 Studium Odzieży powoli zyskuje coraz większą samodzielność i zaczyna ewoluować w kierunku powołania odrębnego Wydziału.

W roku akademickim 1961 – 62 w Uczelni zostają utworzone Katedry. W ramach Studium Odzieży, którego kierownikiem jest teraz prof. Henryk Anders, utworzona zostaje XI Katedra Zespołowa Ubioru, Galanterii i Grafiki Żurnalowej, kierowana przez prof. Wandę Borowską. Struktura Katedry jest coraz bardziej wyspecjalizowana.

W roku 1964 – 65 zostaje przeprowadzona reforma strukturalna Uczelni. Utworzone zostają dwa odrębne Wydziały. Wydział Ubioru i Wydział Tkaniny. Dziekanem Wydziału Ubioru zostaje prof. Stefan Wegner.
Na nowym Wydziale, struktura Katedry Zespołowej Ubioru, Galanterii i Grafiki Żurnalowej zostaje bardzo rozbudowana i obejmuje pełną problematykę projektową związaną z funkcjonowaniem szeroko rozumianego pojęcia „ubiór”.

Te modyfikacje strukturalne wywodziły się ze zmian metod kształcenia, które cały czas były i są rozwijane, i doskonalone. Rosnące doświadczenie dydaktyczne, bardziej sprecyzowane potrzeby przemysłu lekkiego, zatrudnianie nowych asystentów, próby pierwszych prac badawczych związanych z problematyką ubioru, formułowanie tematów dyplomowych, będących próbą oferty handlowej dla konkretnych zakładów, prowadziło do tworzenia i realizowania coraz doskonalszych wersji programowych i metodycznych.

W tym okresie rozwoju Katedry Ubioru, należy uwypuklić następujące fakty :

wyraźne położenie nacisku na nauczanie konstrukcji i modelowania oraz technologii ubioru.
zautonomizowanie poszczególnych pracowni specjalizacyjnych
szersze korzystanie w dydaktyce z doświadczeń specjalistów z przemysłu
dofinansowanie przez przemysł, dydaktyki poprzez zatrudnianie na etatach przemysłowych, asystentów stażystów oraz pracowników technicznych, przekazywanie przez przemysł sprzętu produkcyjnego.

W roku akademickim 1969 – 70 na miejsce prof. Wandy Borowskiej, kierownikiem Katedry Ubioru zostaje doc. Zygmunt Ogrodowczyk, który przechodzi z Katedry Tkaniny. Jako projektant zajmował się oprócz tkactwa, także galanterią metalową i biżuterią.

W Katedrze Ubioru następują modyfikacje strukturalne. Wyodrębniają się wąsko specjalizowane pracownie projektowe.

W tym okresie dochodzi do pierwszych wyjazdów studyjnych, pracowników Katedry Ubioru na zachód, co pozwala praktycznie skonfrontować metody kształcenia z innymi. Przenoszone są też, pewne doświadczenia zachodnie do naszej metodologii np. w zakresie przestrzennego konstruowania odzieży, metody w tym czasie w Polsce niestosowanej. Skutkują te wyjazdy, także zaproszeniami na pierwsze międzynarodowe studenckie spotkania z modą.

Rok 1970. Międzynarodowy konkurs mody młodzieżowej we Frankfurcie nad Menem, zorganizowany przez pismo „ Für Sie”. Studenci Katedry Ubioru zdobywają mały Złoty Medal i IV nagrodę.

Rok 1971. Modeschule Hetzendorf i czasopismo „Sie und Er” w Wiedniu zapraszają Katedrę Ubioru do udziału w festiwalu „ Młoda moda Europa”.

W roku 1971 – 72 Wydział Ubioru i Tkaniny zostają połączone w jeden Wydział Tkaniny i Ubioru. Katedrą Ubioru zaczyna kierować doc. Jan Finkstein, absolwent Wydziału Ubioru PWSSP oraz Wydziału Włókienniczego PŁ, i kieruje nią do roku 1981.
Jako projektant ubioru, ale i inżynier włókiennik, wniósł on do metod kształcenia większą dozę racjonalizmu, co pozwoliło też na ich uporządkowanie.

W roku 1975 następuje szersza promocja działalności Katedry Ubioru przez ówczesną „Telewizję Młodych”. Zostaje zaprezentowana „Kolekcja myśliwska” studentów w Warszawskim Juniorze. Jest nagłośniona w mediach jako pewnego rodzaju wydarzenie w modzie polskiej.

W roku 1978 – studenci Katedry Ubioru uczestniczą w akcji Chełm 80, organizowanej przez ZSP. Otrzymują nagrodę za kolekcję ubiorów dla uczestników akcji.

Rok 1978 – zamiast Wydziału Tkaniny i Ubioru zostaje powołany Wydział Wzornictwa Przemysłowego, którego Dziekanem zostaje doc. Andrzej Nawrot, projektant wzornictwa, grafik i malarz. Wydział ten, ogarnia wszystkie struktury kształcące projektantów przemysłowych, a więc poza tkaniną, dziewiarstwem i ubiorem, także projektowanie form przemysłowych. W Katedrze Ubioru, w tym czasie, w kształceniu pojawiają się pierwsze treści związane z marketingiem i promocją.

W latach 1981 –1984, kierownikiem Katedry Ubioru, ponownie zostaje doc. Zygmunt Ogrodowczyk, a dziekanem doc. Jan Finkstein.

W roku 1984 Wydział Wzornictwa Przemysłowego, uchwałą Rady Wydziału, wraca do nazwy Wydział Włókienniczy.

Kierownictwo Katedry Ubioru obejmuje prof. Andrzej Nawrot, zatrudniony w Katedrze od 1963r. Zaczynające się w Polsce zmiany gospodarcze, pod koniec lat osiemdziesiątych, mają swój wpływ na zmodyfikowanie treści kształcenia.
Rynek, który w centralnie sterowanej gospodarce był pozbawiony swoich naturalnych praw, zaczyna je odzyskiwać. Konkurencja, promocja, marketing, to hasła oficjalnie uznane. W Katedrze Ubioru, która od początku istnienia silnie związana była z państwowym przemysłem wraz
z jego postępującą degradacją, w latach osiemdziesiątych nawiązują się pierwsze kontakty z producentami prywatnymi, które w latach dziewięćdziesiątych stają się normą. Ożywiają się kontakty międzynarodowe. Pedagodzy wyjeżdżają Na Światowe Targi Mody do Paryża, Mediolanu, Düsseldorfu, Lipska. Studenci biorą udział w konkursach szkół mody na świecie, zdobywają wiele nagród.

Dla potrzeb Katedry Ubioru w auli uczelni zbudowany zostaje wybieg dla pokazów mody, na których co roku prezentowane są osiągnięcia studentów Katedry. Każdy pokaz studenckiej mody jest wydarzeniem. We współpracy z Katedrą Ubioru powstaje najpoważniejszy w Polsce Konkurs Mody „Złota Nitka”, organizacyjnie związany z Międzynarodowymi Targami Łódzkimi, a jego bardzo wysoki poziom artystyczny, gwarantuje udział studentów Katedry.

W roku 1995 Międzynarodowe Targi Lipskie, zapraszają studentów Katedry Ubioru do zaprezentowania Pokazu Mody. Pokaz ten przygotowany we współpracy z Agencją Art. – Models, bardzo się w Niemczech podobał. W „Frankfurter Algemeine Zeitung” był zamieszczony obszerny wywiad z pedagogami i studentami.

W roku 1994 powstaje polska edycja Konkursu Smirnoff Fashion Awars. Studenci Katedry Ubioru, kilkakrotnie zdobywają główną nagrodę krajową, lub znajdują się wśród nagrodzonych.

Zaproszenie w roku 1991 studentów Katedry do udziału w światowym Konkursie dla młodych projektantów przez Francuskie Stowarzyszenie Producentów Bielizny Variance, przynosi wiele kolejnych sukcesów międzynarodowych. Również studenci Katedry Ubioru, kilkakrotnie są zapraszani do udziału w Międzynarodowym Pokazie Szkół Mody, podczas Targów IGEDO w Düsseldorfie.
Sukcesami kończą się udziały w Międzynarodowym Konkursie Mody w Mittelmoda w Gorizia we Włoszech.
Katedra współpracuje z Krajową Izbą Mody, współorganizując bardzo ważny doroczny Konkurs „Izadora” o Nagrodę i Tytuł Projektanta Roku dla projektantów profesjonalnych. Normą się staje, że co roku oprócz wyżej wymienionych konkursów, są ogłaszane konkursy przez różne Firmy Odzieżowe, pragnące poznać studentów i znaleźć wśród nich przyszłych pracowników. Taką rolę promocji absolwentów, pełni organizowana corocznie od 1995 roku „Gala Dyplomowa”. Międzynarodowe Targi Poznańskie, doceniając wysoki poziom wzornictwa, prezentowany przez studentów Katedry, co roku w trakcie wiosennego Tygodnia Mody, organizują ich pokaz.

Triumfy międzynarodowe i krajowe święci też Pracownia Biżuterii, z której wywodzące się projekty studenckie zdobywają nagrody, między innymi na „International Amber Design Award” w Gdańsku, Competition of Young Jewerly Design w Sankt Petersburgu.

Na scenie polskiej mody Katedra Ubioru, jej pedagodzy, studenci i absolwenci odgrywają bardzo znaczącą rolę.

Metody kształcenia wciąż są modyfikowane i rozwijane, powołane zostają także studia niestacjonarne, co pozwala przyjmować więcej studentów gdyż takie okazało się społeczne oczekiwanie.
Katedra Ubioru dzięki olbrzymiemu kilkudziesięcioletniemu doświadczeniu dydaktycznemu oraz bazie lokalowej i warsztatowej, która wciąż jest rozwijana, potrafi dobrze przygotować do zawodu projektanta mody.
opracował
prof. Andrzej Nawrot

powrót do góry